KHETANE, czyli wspólnie | Artjunction

KHETANE, Meaning Together

„Khetane, czyli wspólnie” to projekt realizowany ze Stowarzyszeniem Kultury Romskiej „Hitano” w Olsztynie.
W jego ramach przeprowadzone zostały wywiady z trzema generacjami społeczności romskiej na temat tożsamości, zmieniających się warunków życia, integracji z grupą większościową m. in.

Premiera spektaklu odbyła się 2.10.19 na XXIII Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Demoludy – Opowiadamy Warmię w Teatrze im. S. Jaracza w Olsztynie

Rozmowy te posłużyły jako baza do scenariusza spektaklu korzystającego z romskiej tradycji muzyczno-tanecznej i konfrontującego stereotypy na temat Romów. Spektakl w wersji roboczej zagrany został 23.07.19 na Festiwalu Wioska Teatralna 2019 – Wykluwanie w Węgajtach, a premiera odbyła się 2.10.19 na XXIII Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Demoludy – Opowiadamy Warmię w Teatrze im. S. Jaracza w Olsztynie. Po spektaklu odbyła się rozmowa pt.: „Romowie, Polacy. Jakiej trzeba opowieści, żeby się spotkać i zrozumieć.” prowadzona przez Włodzimierza Nowaka z zaproszonym cyganologiem Andrzejem Grzymała-Kazłowskim, założycielem Muzeum Kultury Romów, członkami Stowarzyszenia Kultury Romskiej „Hitano”: m. in. Brygidą Bylicką, Adamem Fedorowiczem i Stefanem Głowackim, nauczycielką i asystentką romską Barbarą Berezowską oraz reżyserką Barbarą Prądzyńską. Kolejny spektakl zagrany został 27.10.19 w MDK w Szczytnie. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, pod patronatem Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Script: Katarzyna Jackowska-Enemuo, Barbara Prądzyńska
Directed by: Barbara Prądzyńska
Substantive consultations: Barbara Berezowska, Weronika Fibich, Andrzej Grzymała-Kazłowski,
Scenography: Iza Kolka
Shadow Theatre: Iwona Sojka
Video: Michał Kupisz
Music: Adam Fedorowicz, Bartosz Fedorowicz, Stefan Głowacki, Grzegorz Parczewski
Performers: Brygida Bilicka, Romana Głowacka, Emiliana Głowacka, Nikola Grabowska, Nela Grabowska, Kasian Głowacki, Abracham Paczkowski, Kamil Paczkowski

Deskgram

Na zdjęciu trzy dziewczynki w kwiecistych romskich sukienkach, przysłuchują się wypowiedzi starszego mężczyzny ze skrzypcami w dłoni. Przed nimi skupiona publiczność, za nimi dwie pary drzwi i ceglana ściana.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Trzech mężczyzn muzykuje. Najmłodszy, elegancko ubrany na kontrabasie, najstarszy w kapeluszu na skrzypcach i siedzący na pieńku drzewa na akordeonie. Za nimi bujne krzaki.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na zdjęciu osiem osób z różnych pokoleń, pochodzenia romskiego. Siedzą na drewnianej ławie i taborecie na trawie. Większy mężczyzna w kapeluszu plecie coś z witek drewna. Za nimi drzewa, być może las.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na polanie ognisko i grupa ludzi, w większości najprawdopodobniej pochodzenia romskiego. Stoją i siedzą na belach drewna. Trzy dziewczyny są w długich falbaniastych sukniach, inni swobodnie ubrani. Jest pochmurny dzień.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na wiejskim podwórku ognisko i grupa ludzi, w większości najprawdopodobniej pochodzenia romskiego. Stoją i siedzą na belach drewna, rozmawiają w podgrupach. Większość jest ubrana swobodnie. Za nimi stodoła. Jest pochmurny dzień.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na wiejskim podwórku duża grupa ludzi, w większości najprawdopodobniej pochodzenia romskiego. Rozmawiają i bawią się w podgrupach. Większość jest ubrana swobodnie, ale kilka dziewczyn ma długie suknie z falbanami. Za nimi budynek, zapewne dawna stodoła i mały ganek. Jest pochmurny dzień.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na zdjęciu dwóch starszych mężczyzn w kapeluszach i siedząca w środku siwa kobieta. Siedzą przy drewnianym stole. Dwójka z nich klaszcze w dłonie. Za nimi rozwieszony biały materiał.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na zdjęciu grupa dziewczynek i nastolatek oraz dwóch chłopców. Siedzą w półokręgu w białej sali z filarami. Wspólnie śpiewają.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na zdjęciu grupa ludzi przed budynkiem z napisami: Teatr, i stop nienawiści. Niektórzy siedzą na schodach, inni stoją. Mężczyźni w ostatnim rzędzie mają instrumenty. Gitarę, akordeon i gitarę.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spotkania międzykulturowe

Na zdjęciu teatr cieni. Na białej płachcie przedstawiane obrazy drewnianych kół, drzewa, konia z taborem. Przed nią cień chłopca operującego kukiełkami.

Khetane, czyli wspólnie, teatr, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na scenie trzy dziewczyny w długich zdobnych sukniach w trakcie tańca. Dwie z nich unoszą dłonie. Za nimi chłopiec w białej koszuli oraz dwie kobiety siedzące przy nakrytym okrągłym stoliczku.

Khetane, czyli wspólnie, teatr fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na zdjęciu trzech mężczyzn z instrumentami. Dwóch w kapeluszach, jeden z bródką. Przed gitarzystą pulpit najprawdopodobniej z nutami. Przed nimi siedzi na ziemi chłopiec w okularach i kapeluszu.

Khetane, czyli wspólnie, teatr fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na zdjęciu teatr cieni. Na białej płachcie przedstawiane obrazy drewnianych kół, drzewa, konia z taborem. Po prawej stronie muzycy z instrumentami i dwie śpiewające kobiety. Są na ciemnej scenie.

Khetane, czyli wspólnie, fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Zdjęcie przedstawia 6 osób, zamyślonych i zasłuchanych kobiet i mężczyzn siedzących przy konferencyjnym stole. Niektórzy trzymają mikrofony, jeden z mężczyzn się do niego wypowiada. Przed nimi stoją talerzyki i butelki po wodzie.

Khetane, czyli wspólnie, fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na środku sceny tańczą trzy dziewczyny w długich romskich sukniach z falbanami. Za nimi ludzie siedzący przy zastawionym drewnianym stole. Po bokach muzykujące osoby, a na dole zdjęcia cienie publiczności.

Khetane, czyli wspólnie, spektakl fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na scenie grupa w romskich strojach. Na środku trzy dziewczyny w długich sukniach z falbanami, oraz trzech tańczących chłopców w kapeluszach z wiankami. Po bokach muzykujące osoby, a na dole zdjęcia cienie publiczności.

Khetane, czyli wspólnie, spektakl fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na scenie grupa w romskich strojach. Na przedzie trzech tańczących chłopców w kapeluszach. Za nimi dziewczyny w długich sukniach z falbanami, po prawej stronie muzykujący mężczyźni, a z tyłu dwie muzyczki. Po lewej stronie nakryty okrągły stoliczek, a na dole zdjęcia cienie publiczności.

Khetane, czyli wspólnie, spektakl fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na zdjęciu kobieta w średnim wieku z czarnookim niemowlakiem w jasnym śpioszku. Ona ma ciemne włosy, gładko uczesane w kok i brązową koszulkę. Za nią dwie dziewczyny. Jedna z ustami wymalowanymi na czerwono patrzy w obiektyw.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu trzy młode dziewczyny siedzące na podłodze. Są w długich, kwiecistych sukienkach z falbanami i wiankach na włosach. Mają na twarzach tajemnicze, uwodzicielskie uśmiechy. Za nimi rozwieszona biała kurtyna, przed nią siedzi chłopiec w kapeluszu.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu dwie młode dziewczyny siedzące na podłodze. Są w identycznych długich, kwiecistych sukienkach z falbanami i wiankach na włosach. Poprawiają sobie fryzurę. Mają na twarzach tajemnicze uśmiechy.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu dwie śpiewające kobiety siedzące przy zasłanym różowym obrusem okrągłym stoliczku. Na nim stos talerzy, sztućców, obok stoją wiklinowe koszyki oraz garnek na mikro kuchence. Za nimi czarne tło.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu młoda kobieta o śniadej cerze i zdobnej, długiej niebiesko różowej sukni z falbanami. Tańczy, więc suknia wiruje. Ma dłonie rozłożone w dwie strony. Za nią muzycy i ceglana ściana w pomieszczeniu.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Piotr Magdziarz

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu chłopiec w białej koszuli i dwóch młodych mężczyzn z bródkami. Siedzący po prawej gra na akordeonie. Siedzą przy dwóch złączonych drewnianych stołach ze sztukaterią. Za nimi czarne tło.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu dwóch starszych mężczyzn i siwiejąca kobieta. Mężczyzna w środku coś mówi wyraziście gestykulując. Siedzą przy stole, za nimi kuchenne meble i sprzęty. Są ubrani skromnie.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – projekt międzypokoleniowy

Na zdjęciu dwie siwiejące kobiety i mężczyzna w wieku przedemerytalnym. Siedzą przy stole, za nimi kuchenne meble. Są ubrani skromnie. Najstarsza kobieta, siedząca w środku się wypowiada, pozostali na nią spoglądają.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – program międzypokoleniowy

Na zdjęciu dwóch mężczyzn, po lewej w średnim wieku, w czapeczce i bródce, po prawej starszy, w kraciastej flanelowej koszuli. Przed nimi ekran profesjonalnej kamery, a na nim ich rozmazany widok.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – program międzypokoleniowy

Na zdjęciu ekran profesjonalnej kamery, a na nim mężczyzna w średnim wieku w białej koszulce siedzący na kanapie. Za nim drewniane drzwi. Za kamerą widzimy fragment ów siedzącego mężczyzny.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania romskie, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – program międzypokoleniowy

Na zdjęciu uśmiechnięty mężczyzna w średnim wieku stojący za statywem kamery. Ma ciemną bródkę, jest łysiejący. Ubrany w wiśniowa bluzę i brązową koszulkę w małpy.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania romskie, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – program międzypokoleniowy

Na zdjęciu dojrzały mężczyzna o ciemniejszej karnacji, oczach i włosach. Ma opuchniętą, wiekową twarz. Jest ubrany we flanelową koszulę. Spogląda wprost w obiektyw. Za nim łososiowa ściana, a na niej fotografie.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania romskie, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – program międzypokoleniowy

Na zdjęciu kobieta w kręconych ciemnych włosach i łysiejący mężczyzna. Ona trzyma w dłoni szklankę i mikrofon, on stoi za dużą kamerą. Są w kuchni, za nimi drewniane szafki kuchenne i przejście z łukiem do kolejnego pomieszczenia.

Khetane, czyli wspólnie, spotkania romskie, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – program międzypokoleniowy

Na zdjęciu chłopiec w białej koszuli i dwóch młodych mężczyzn z bródkami. Siedzący po prawej gra na akordeonie. Siedzą przy dwóch złączonych drewnianych stołach ze sztukaterią. Za nimi czarne tło.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Fundacja Art Junction

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

Na zdjęciu trzy młode dziewczyny siedzące na podłodze. Są w długich, kwiecistych sukienkach z falbanami i wiankach na włosach. Mają na twarzach tajemnicze, uwodzicielskie uśmiechy. Za nimi rozwieszona biała kurtyna, przed nią siedzi chłopiec w kapeluszu.

Khetane, czyli wspólnie, warsztaty i spotkania, fot. Michał Kupisz

Khetane – Romowie na Warmii – spektakl międzykulturowy

EN